Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne

Wystąpienie wewnątrzwspólnotowych transakcji łańcuchowych w obrocie gospodarczym nierzadko powoduje powstanie po stronie podmiotów uczestniczących w takiej transakcji dodatkowych obowiązków, w tym obowiązku rejestracji na potrzeby VAT w innym kraju UE. Celem uproszczenia części z tych transakcji ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie Wewnątrzwspólnotowych Transakcji Trójstronnych (WTT). Czym jest WTT? Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna jest to transakcja łańcuchowa w której uczestniczą podatnicy VAT zidentyfikowani na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych krajach UE. W tamach WTT pierwszy z podatników wydaje towar bezpośrednio podatnikowi ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa tego towaru jest dokonywana pomiędzy pierwszym i drugim oraz pomiędzy drugim i ostatnim (trzecim) w kolejności podatnikiem. Zgodnie z ustawą o VAT, transport musi być przy tym organizowany przez pierwszego albo przez drugiego podatnika w łańcuchu. Co istotne, zgodnie z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, WTT jest możliwe nawet w przypadku gdy za transport odpowiada ostatni z podmiotów w łańcuchu. Pomimo zapisów ustawy o VAT, taki wariant jest dopuszczany również przez krajowe organy podatkowe (Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 8 maja 2018 r. 0112-KDIL1-3.4012.153.2018.2.PR) Cel wprowadzenia WTT Jaki jest zatem cel wprowadzenia WTT? Stosując standardowe zasady rozliczania transakcji łańcuchowych, drugi podmiot (środkowy) w łańcuchu musiałby dokonać rejestracji na potrzeby VAT na terytorium kraju pierwszego lub trzeciego podatnika w łańcuchu, w zależności od tego który z podmiotów odpowiadałby za transport towaru. Dzięki wprowadzeniu WTT możliwe jest przyjęcie fikcji wystąpienia WDT przez pierwszy podmiot do kraju podmiotu drugiego, oraz przez drugi podmiot do kraju podmiotu trzeciego. Jednocześnie podatnik drugi w łańcuchu wskazuje trzeciego podatnika jako podmiot właściwy do rozliczenia podatku VAT z tytułu transakcji (WNT).   Przykładowy schemat:     Warunki zastosowania WTT Zastosowanie procedury uproszczonej w ramach WTT jest możliwe jeżeli:

• dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT,
• drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
• drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka,
• ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
• ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

  Faktura VAT przy WTT W przypadku jeżeli w roli pośrednika (drugiego podmiotu w łańcuchu) występuje podmiot polski, zgodnie z ustawą o VAT, wystawiając fakturę ostatniemu w kolejności podatnikowi VAT podmiot ten powinien wskazać na niej:

• adnotację "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy art. 135-138 ustawy o VAT" lub "VAT: Faktura WE uproszczona na mocy artykułu 141 dyrektywy 2006/112/WE",*

*”VAT: Simplified EC invoice under Article 141 of the Directive 2006/112/EC”

• że podatek z tytułu dokonanej dostawy zostanie rozliczony przez ostatni podmiot w łańcuchu,
• numer, VAT UE, który jest stosowany przez niego wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika podatku od wartości dodanej,
• numer identyfikacyjny stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej ostatniego w kolejności podatnika.

  Deklaracje Składając informację podsumowującą, zakładając że podmiot polski występuje w roli pośrednika, powinien wykazać w niej WNT z pierwszego kraju oraz WDT do trzeciego kraju w łańcuchu. Jednocześnie podatnik powinien wskazać w odpowiedniej kolumnie że transakcje są wykonywane w ramach uproszczenia (cz. C, kol. d). W przypadku deklaracji VAT natomiast, podmiot polski występując jako pośrednik powinien:

• wykazać WNT od pierwszego podmiotu w łańcuchu, ale bez wykazywania podatku VAT (poz. 23)
• wykazać sprzedaż poza terytorium kraju na rzecz podmiotu trzeciego w łańcuchu, tym samym nie wykazując WDT (poz. 11).

  Jak widać korzystanie z uproszczenia jakie dają przepisy dotyczące Wewnątrzwspólnotowych Transakcji Trójstronnych, może być bardzo korzystne dla podmiotu pośredniczącego. Pamiętać należy jednak że zastosowanie procedury uproszczonej również ma swoje wymogi, a transakcje WTT powinny być każdorazowo analizowane pod kątem ich spełnienia by uniknąć ewentualnego zakwestionowania rozliczenia przez organy podatkowe.