#NSA #PIT #przychódpracownika #mieszkaniedlapracownika
Opłacenie kosztów mieszkania pracownikowi leży w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy. Przychód ten może korzystać ze zwolnienia z podatku tylko do kwoty 500 zł miesięcznie. Od nadwyżki pracodawca musi pobrać zaliczkę na PIT.
Wyrok NSA z 23 sierpnia 2022 r., sygn. akt II FSK 3268/19, potwierdza dotychczasową niekorzystną linię orzeczniczą. We wcześniejszych orzeczeniach NSA zajmował podobne stanowisko. Przypomnieć można choćby wyrok z dnia 16 grudnia 2020 r. nr II FSK 2197/18, w którym NSA wskazał, że „Wydatki ponoszone na zapewnienie noclegów dla swoich pracowników w miejscu wykonywania przez nich pracy na jej rzecz, z wyłączeniem podróży służbowej, stanowią dla nich przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT”. Podobnie w wyroku z dnia 3 lutego 2021 r. nr II FSK 2842/18, NSA wskazał, że „Jeżeli skarżący zapewnia swoim pracownikom bezpłatne zakwaterowanie oraz bezpłatny transport, wartość tych świadczeń stanowi dla jego pracowników przychód w rozumieniu ustawy o PIT. (…) Ponoszenie w takiej sytuacji wydatków w celu zapewnienia noclegów pracownikowi jest świadczeniem poniesionym w interesie tego pracownika, ponieważ umożliwia mu zapewnienie właściwych warunków socjalnych, które powinien sfinansować z uzyskiwanych dochodów. W tym znaczeniu to jemu przynosi konkretną i wymierną korzyść w postaci uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść.”
Niestety, w świetle powyżej przedstawionego orzecznictwa, brak jest podstaw do nieopodatkowania przychodu pracowników z tytułu nieodpłatnego udostępnienia im lokali mieszkalnych. Pracodawca ma obowiązek doliczyć wartość świadczenia otrzymanego przez pracownika do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.
Pracodawca powinien pamiętać, że co do zasady wszystko co pracownik otrzymuje od niego będzie stanowiło przychód ze stosunku pracy. Dotyczy to zarówno świadczeń pieniężnych jak i świadczeń niepieniężnych. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami są - co do zasady – otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Analogiczne zasady dotyczą także „częściowo nieodpłatnych świadczeń”.
Sądy potwierdzają, że w przypadku, gdy pracownik korzysta z udostępnionego mu przez pracodawcę nieodpłatnie czy też częściowo odpłatnie mieszkania, to uzyskuje korzyść, która polega na zaoszczędzeniu wydatku, który musiałby ponieść, gdyby samodzielnie wynajmował mieszkanie. Poza wyjątkiem w postaci podróży służbowej, pracodawca nie ma bowiem obowiązku zapewnienia pracownikowi lokalu mieszkalnego. Ponadto pracownik co do zasady korzysta z zakwaterowania dobrowolnie a korzyść jest wymierna i może zostać przypisana indywidualnemu pracownikowi. Tym samym wartość świadczeń, związanych z zakwaterowaniem pracownika, a których koszty poniósł pracodawca, stanowi co do zasady, przychód pracownika.
WYSOKOŚĆ PRZYCHODU
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
· jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku, według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku (art. 11 ust. 2a pkt 3 ustawy o PIT);
· jeżeli pracodawca pokrywa pozostałe opłaty, np. na energię, gaz czy inne media, one również są przychodem pracownika, ale wycenianym według cen zakupu (art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o PIT);
· jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych powyżej, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy o PIT).
ZWOLNIENIE DO KWOTY 500 ZŁ
Jednocześnie pamiętać należy o możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem wolna od podatku jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł. Zwolnienie ma zastosowanie do pracowników, których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta ze zwiększonych kosztów uzyskania przychodów dla pracownika, którego miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.
Tym samym wskazać należy, że pracownikowi przysługiwać będą alternatywnie bądź zwiększone koszty uzyskania przychodu dla pracownika, którego miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy (art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy o PIT) albo zwolnienie z tytułu zakwaterowania do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł (art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT).
II FSK 3268/19 - Wyrok NSA z 2022-08-23
I SA/Bd 450/19 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2019-09-03 (nsa.gov.pl)
