Zakup pakietów wierzytelności w kosztach podatkowych

Od 1 stycznia 2019 r. zmianie uległy zasady zaliczania do kosztów uzyskania wydatków poniesionych na zakup wierzytelności. Dotychczas kwestia zaliczania kosztów nabycia pakietów wierzytelności nie była uregulowana w ustawie. Na gruncie interpretacji i orzecznictwa wykształcił się jednak pogląd, że wydatek na nabycie wierzytelności stanowi dla nabywcy koszt uzyskania przychodów w całości, dopiero w momencie spłaty przez dłużnika całej sumy zadłużenia. W przypadku gdy dłużnik spłacił jedynie część należnej kwoty, do kosztów uzyskania przychodów wierzyciel mógł zaliczyć jedynie część wydatku w takiej proporcji w jakiej zwrócona wartość pozostawała do całości długu. Od 1 stycznia 2019 r. kwestia rozliczenia zakupu pakietów wierzytelności została uregulowana ustawowo. Jako pakiet wierzytelności ustawodawca określił co najmniej 100 wierzytelności nabytych w ramach jednej transakcji. Zgodnie z nowymi zapisami koszty nabycia wierzytelności będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w kwocie uzyskanego z tych wierzytelności przychodu, aż do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności z kwotą równą wydatkowi poniesionemu na jej nabycie. Nowe przepisy doprowadzą faktycznie do sytuacji, w której dochód z nabytych wierzytelności powstanie dopiero w momencie gdy kwota spłacona przez dłużnika przekroczy kwotę wydaną na zakup długu. Wprowadzona zmiana jest niewątpliwie korzystna dla podatników, wyklucza ona bowiem sytuację w której mogło dojść do powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego, pomimo nieuzyskania faktycznego dochodu ze sprzedaży wierzytelności. Obecnie podatnik będzie musiał odprowadzić podatek dochodowy dopiero gdy rzeczywiście pozyska od dłużników więcej pieniędzy, niż sam wydał na zakup pakietu wierzytelności.

Zdarzenie	Stan obecny	OD 2019 R.
1. Nabycie wierzytelności o wartości nominalnej 1000 zł za 200 zł	bez skutków u nabywcy	bez skutków u nabywcy
2. Odzyskanie 200 zł	przychód = 200 zł, koszt = 40 zł (1/5*200 zł); dochód = 160 zł	przychód = 200 zł, koszt = 200 zł; dochód = 0 zł
3. Odzyskanie 400 zł	przychód = 400 zł, koszt = 80 zł; dochód = 320 zł	przychód = 400 zł; koszt = 0 zł; dochód = 400 zł
4. Odsprzedaż pozostałej części wierzytelności za 10 zł	przychód = 10 zł; koszt = 80 zł; strata = 70 zł (strata nie jest kosztem)	przychód = 10 zł, koszt = 0 zł; dochód = 10 zł
Razem podstawa opodatkowania:	Przychody = 600 zł; Koszty = 120 zł Dochód = 480 zł;	Przychody = 610 zł; Koszty = 200 zł; Dochód = 410 zł