Aspekty podatkowe ubezpieczenia OC dla członków zarządu spółek kapitałowych – cz. II

Kontynuując temat ubezpieczeń OC dla członków zarządu (patrz: Aspekty podatkowe ubezpieczenia OC dla członków zarządu spółek kapitałowych – cz. I), których zakupu dokonuje na ich rzecz spółka, poniżej zostaną przedstawione rozważania dotyczące aspektów przychodowych. Mianowicie, jak na gruncie przepisów prawa podatkowego należy kwalifikować takie zdarzenie, tj. czy u członka zarządu powstanie przychód z tego tytułu.  

Ubezpieczenie OC jako przychód z nieodpłatnych świadczeń

W części pierwszej (patrz: Aspekty podatkowe ubezpieczenia OC dla członków zarządu spółek kapitałowych – cz. I) zostało ustalone, że wydatki poniesione na wykupienie polisy nie stanowią kosztu uzyskania przychodu spółki, która je ponosi. Członkowie zarządu korzystają jednak z ochrony, którą zapewnia im polisa, nieopłacona przez nich a przez spółkę. W związku z tym, że nie doszło do uszczuplenia majątku członka zarządu, a korzysta on z zabezpieczenia finansowego na wypadek zajścia zdarzenia określonego w polisie, organy podatkowe oraz sądy administracyjne uznawały, iż po stronie członków zarządu doszło do uzyskania przychodu z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Było to stanowisko przeważające[1], ale pojawiały się również zdania odmienne[2]. [1] Tak np. wyrok NSA o sygn. II FSK 1749/10 z dnia 30 marca 2012 r. czy wyrok NSA o sygn. II FSK 1262/10 z dnia 10 stycznia 2012 r. [2] Tak np. wyrok WSA w Krakowie o sygn. I SA/Kr 704/09 z dnia 2 września 2009 r.,  

---

 

WARTO WIEDZIEĆ

W kontekście konieczności rozpoznawania przychodu z nieodpłatnych świadczeń po stronie członka zarządu, w związku z wykupieniem mu przez spółkę polisy ubezpieczenia OC, warto pamiętać o wyroku TK o sygn. akt: K 7/13 z 8 lipca 2014 roku. W orzeczeniu tym, Trybunał wymienił szereg przesłanek które należy spełnić, aby taki przychód podatkowy rzeczywiście wystąpił .  

 

---

 

Orzeczenie Trybunału „furtką” dla członków zarządu

8 lipca 2014 roku Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, sygn. akt: K 7/13, którego nie sposób obecnie pominąć rozpatrując kwestię czy spółka opłacając polisy ubezpieczenia OC dla członków zarządu powinna u nich rozpoznać przychód z nieodpłatnych świadczeń. TK stwierdził, że jeżeli w umowie ubezpieczenia opłaconego przez spółkę nie zostały z góry i jednoznacznie wskazane osoby, które są beneficjentami tej umowy, to wówczas nie można rozpoznać u nich przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Co to w praktyce oznacza? Otóż, jeżeli polisa zawarta jest na rzecz grupy osób, tj. zarządu ogólnie, jako organu zarządzającego spółki, to wówczas mogą istnieć podstawy do traktowania składki dla członka zarządu jako neutralnej podatkowo. Mimo wyroku TK, który miał być szansą na ujednolicenie stanowiska organów podatkowych w tej sprawie, każdą sytuację należy rozpatrywać indywidualnie. Interpretacje przepisów prawa wydawane po dacie 8 lipca 2014 roku nadal pozostają rozbieżne. Na przykład w interpretacji indywidualnej z dnia 30 września 2016 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie[1] kontynuował stanowisko TK uznając za prawidłowe podejście zastosowane przez spółkę, iż

„w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (ewentualnie w załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Wnioskodawcę”.

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 18 lipca 2016 r odmówił spółce racji w kwestii nierozpoznawania przychodu z nieodpłatnych świadczeń[2]. Organ stwierdził, że mimo iż umowa nie ma imiennego charakteru, to ma przeszkód do ustalenia wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę, ponieważ „z wniosku jednoznacznie wynika, iż, na dzień zapłacenia składki, krąg osób objętych ubezpieczeniem – mimo, że nie są one wymienione z imienia i nazwiska – jest zamknięty, ograniczony, należą do niego członkowie Zarządu (…)”. Spółka posiada informacje kto i w jakim okresie pozostaje objęty ochroną ubezpieczeniową, gdyż zna skład swoich organów zarządzających i jest w stanie z imienia i nazwiska wymienić jego członków. Skoro tak, to jest w stanie ustalić również wysokość przychodu osiągniętego przez każdego z nich. [1] Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 września 2016 r., nr IPPB4/4511-918/16-2/MS2, [2] Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 lipca 2016 r., nr ITPB2/4511-396/16/MU.  

Porada praktyczna

Ze względu na to, iż interpretacje organów podatkowych pozostają w tej kwestii niejednolite, to warto każdorazowo sprawdzić czy spółka jest zobowiązana jest do poboru zaliczki na podatek z tytułu i np. wystąpić do organów podatkowych z wnioskiem o indywidualną interpretację przepisów prawa.  

Podsumowanie

Wykupienie przez spółkę ubezpieczenia OC dla członków zarządu co do zasady, powoduje powstanie u członków zarządu przychodu z nieodpłatnych świadczeń, a spółka jako płatnik powinna pobrać zaliczkę na podatek. Warto jednak indywidualnie rozpatrzyć każdy przypadek, gdyż po wyroku TK w tej sprawie, można liczyć na pozytywne rozstrzygnięcie tej kwestii i brak konieczności rozpoznawania przychodu po stronie członka zarządu.  

Podstawa:

1. Wyrok NSA o sygn. II FSK 1749/10 z dnia 30 marca 2012 r., wyrok NSA o sygn. II FSK 1262/10 z dnia 10 stycznia 2012 r.
2. Wyrok WSA w Krakowie o sygn. I SA/Kr 704/09 z dnia 2 września 2009 r.
3. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 września 2016 r., nr IPPB4/4511-918/16-2/MS2,
4. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 lipca 2016 r., nr ITPB2/4511-396/16/MU,
5. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt: K 7/13.